Навасад Зінаіда Іванаўна нарадзілася ў вёсцы Залессе Драгічынскага раёна Брэсцкай вобласці. Скончыла філалагічнае аддзяленне Белдзяржуніверсітэта г. Мінска. Служыла ў радах МУС Рэспублікі Беларусь і закончыла службу старшым інспектарам выканаўча-ўгалоўнай інспекцыі ў званні капітана міліцыі.
Упершыню вершы былі надрукаваны ў 1995 годзе ў газеце МУС «На страже», затым іх пачалі друкаваць раённыя газеты «Драгічынскі веснік», «Кобрынскі веснік», абласныя «Заря» і «Народная трыбуна», рэспубліканскія – «Літаратура і мастацтва», «Трудовой путь», «Преображение», дзіцячы часопіс «Крынічка», альманах «Берасцейская скарбніца» і іншыя выданні.
Падборкі вершаў увайшлі ў калектыўныя зборнікі «Вдохновение», «Рифмы веры», «За всё Создателю спасибо». У лютым 2014 года выдала ўласны зборнік паэзіі «Благослови», у якім уключана 220 вершаў для дарослых і дзяцей.
Па выніках Міжнароднага конкурсу, праведзенага літаратурным агенствам Расіі «Новые писатели», апублікаваны дзесяць вершаў у другім томе калектыўнага зборніка прозы і паэзіі «Наваждение» (Масква, «Дикси Пресс», 2017).
Здраднікам За дабро па карку Часам б’юць людзей. На гняўлівасць шпаркі – Той, чый дух слабей. Крывадушны ўпотай Павуціну ўе І не ў грудзі ботам – Здрадна ў спіну б’е. Паўстае над светам Цемра ўсё гусцей. І прычына ў гэтым Зайздрасць найчасцей. Свой кірунак, Божа, Ты адкрый такім. Больш людзей харошых На шляху маім.
Наадварот (гумар) Аднойчы бачыла такое, Нібы сюжэт наадварот: Ішоў павольнаю хадою Па нейкіх важных справах кот. Напэўна, між братоў кацячых Ён быў па бегу чымпіён, Ды пралічыўся: лап сабачых Амаль не стаў ахвярай ён. Бо ў гэты час (адкуль і ўзяўся?) Сабака злосны за катом Са страшным лямантам пагнаўся. Той сігануць хацеў пад дом. Ды не паспеў. Тут я з трасцінай Бягу малога ўратаваць, Узняў ён хвост і выгнуў спіну – Не стаў ад ворага ўцякаць. Ён павялічыўся ў памеры – Шэрсць натапырыў, зашыпеў, Раптоўна стаў пагрозай зверу – Той ледзь убок адбегчы ўспеў. Цяпер ужо ўцякаў сабака (Усё пайшло наадварот), Ён бег, скуголіў, быццам плакаў, За ім шалёна нёсся кот.
Наймілейшы куток Па зямлi, дзе азёраў багата, Я iду сярод водару траў. Людзі тут запрашаюць у хату – Сябар той, хто з дабром завітаў. Бачу: поле цудоўнай карцiнкай, Лес вiтае зялёнай каймой, На травiнцы маленькай расiнка, Быццам пацеркай ззяе жывой. Пад жытнёваю шапкай калоссяў – Васiлькова-рамонкавы рай. І, здаецца мне, кветачкі просяць: Нахіліся і нас прывітай. Каласкi шапацяць – не змаўкаюць, Лёгкі ветрык прыслужвае ім. Нада мной дзiўна птушкi спяваюць, Усміхаецца сонейка ўсім. Тут мая дарагая зямліца, Дзе зрабіла я першы свой крок. За цябе не стамлюся малiцца, Родны мой, наймiлейшы куток.
Радзіму нельга не любіць Радзіму нельга не любіць: Яе зямелька нам святая, Адсюль жыццёвы шлях бяжыць, 3 чужых краёў назад вяртае. Радзіму трэба шанаваць. Няхай яна мацнее ў свеце, Каб вораг нас не змог зламаць, Не сірацелі нашы дзеці. Мой дружа, памятай, што нам Надзейна там, дзе Бог кіруе. Нясе адказнасць кожны сам, Каму ў жыцці сваім шчыруе. Калі па волі лёсу ты Ў другой краіне пражываеш, Душа не стане дном пустым, Калі Радзіму ў сэрцы маеш. Радзімай трэба даражыць, Яна заўсёды промнем будзе, Які ніколі не згасіць. Бацькоўскі дом любіце, людзі!
…А мова родная – адна Калі не любіш роднай мовы – Свае губляеш карані. Чужыя фільмы, песні, словы – Замежжа скрозь, дзе ні зірні. Чужыя шыльды ўсюды бачу, Чужы імпэт па зроку б'е. 3 адчайнай горыччу зазначу, Што ёсць не горшыя – свае! Зламыснік лезе ў нашы сэрцы, Каб светапогляд паламаць I адчыніць у цемру дзверцы. Не трэба нам сваё губляць! Праменьчык, сонейка, сцяжынка… Нябёс таемных прыгажосць I мілагучнасці іскрынка Ў беларускіх словах ёсць. Яны бы кветачкі ў букеце Ці як у полі збажына. Нямала розных моў на свеце, А мова родная – адна!
Литература:
- Новосад, З. И. Благослови… : сборник поэзии / Зинаида Новосад. – Брест : Альтернатива, 2014. – 163 с.
- Навасад, З. І. Дзве мовы ; Стань, дружа, за мір ; Вясной лягчэй жывецца мне : [вершы] / Зінаіда Навасад] // Брестский вестник. – 2020. – 19 марта (№ 12). – С. 19.
- Навасад, З. І. Віншую вас… : [верш] / Зінаіда Навасад // Заря. – 2020. – 4 января (№ 1–2). – С. 37.
- Навасад, З. І. Радзіму нельга не любіць; Мне пустэча ў душы, як нарыў… : [вершы] / Зінаіда Навасад // Заря. – 2019. – 28 сентября (№ 77). – С. 15.
- Навасад, З. І. Наадварот : [верш] / Зінаіда Навасад // Літаратура і мастацтва. – 2019. – 29 сакавіка (№ 13). – С. 14.
- Навасад, З. І. Любімы край; Усе народы на зямлі…; Калі табе лёс пасылае… : [вершы] / Зінаіда Навасад // Жырандоля : літаратурны альманах. – № 13. – С. 57–59 : партр. – Мінск, 2021
- Новосад, З. И. Мая Беларусь; Радзіма; Жытні каласочак; Беларусь дорогая; Залесье дорогое; Иду в унынии своём…; И радуют взор…; Лето; И это радует меня…; Ночь; На крыльях ночи опустилась тишина…; Цветок умирал на асфальте…; Две души; И есть, и было… : [стихи] / Зинаида Новосад // Берасцейская скарбніца : альманах. – Вып. 1. – С. 54–63 : портр. – Брэст, 2018
- Новосад, З. И. Несётся вирус…; Давно пора… : [стихи] / Зинаида Новосад // Берасцейская скарбніца : альманах. – Вып. 4. – С. 313–314. – Брэст, 2021
