Борисюк Василий

Вершы друкаваліся ў абласных і рэспубліканскіх перыядычных выданнях, штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», часопісах «Першацвет», «Маладосць», а таксама ў шэрагу калектыўных выданняў: «Берасцейскія карані», «Дзядзінец», «Анталогія маладога верша», «І нараджалася слова», «Лірычны настрой», «За Радзімы жыццё!» і іншых.

Стихи в исполнении автора:

* * * 
Прывітанне, горад любы, горад-лёс! 
Летапісны і штодзённа новы. 
Падужэў, пашырыўся, падрос, 
а застаўся ўсё-ткі адмысловым: 

тут – сады квітнеюць па старых завулках, 
тут – паўсталі сотні камяніц, 
тут – гуляе, тут – забыўся ў думках, 
тут – віруе, тут – былое сніць… 

Прывітанне, горад, маладосць мая!
Светлы час узнёслага кахання, 
чыстых рыфмаў, слодычы ўдвая 
ад жыцця ўзаемнага пазнання. 

Прывітанне, людзі! З вамі кожны дзень 
мы ствараем час і горад гэты. 
Берасце, Бярэсце, Брэст… Ідзем – 
горадам сваім, краінай, светам!

* * * 
На разрыў – між усходам і захадам –  
назаўжды мы на гэтай зямлі, 
і таму пералётнымі птахамі 
пад прымусам хіба што былі. 

Набягалі страшэнныя ворагі – 
толькі мы паўставалі ізноў:
абаронцаў хавалі няскораных, 
гадавалі дачок і сыноў. 

І за кожнай чужыннай навалаю 
крочыў сейбіт па роднай раллі – 
і заўсёды зямля аддавала нам 
нават болей, чым мы ёй далі. 

І даў Бог, каб адчулі Айчыну мы, 
нам спазнаць, што існуе любоў, 
што жыццё без яе немагчымае, 
што Радзіма – і гонар, і боль, 

што яна ўжо жыве з першым подыхам 
немаўлятка на гэтай зямлі, 
што мы ўсе між сабой людзі родныя – 
і таму, каб мы разам былі.

Размова на могілках  

Старыя могілкі вясковыя, 
ледзь бачныя пагорачкі зямлі… 
Бабулькі словы выпадковыя: 
“Апошні свой прытулак тут знайшлі 
салдаты. Двое. Іх параненых 
схапілі немцы ў полі за сялом”. 
– Чаму ж не перапахаваныя? 
Сумелася: “Не знаю, як было… 
Ды і ніхто ж не скажа, хто яны…” 
І ціха да сваіх магіл пайшла. 
А вецер, на вясне настоены, 
на помніках у стужках запалаў… 

Не ўсе імёны іх вядомыя, 
не ўсіх, на жаль, паспелі пахаваць, 
не атрымалі звестак дома – і 
сыйшлі з жыцця, стаміўшыся чакаць. 
Мы вінны ўсім, усім, хто знішчаны, 
хто ненароджаны, хто бараніў 
наш гэты дзень, слязьмі ачышчаны, 
і кожны дзень, не спалены ў агні.

* * *
Зноў месяц, рака і туман
вучаць мяне маўклівасці.
Паводкай сплывае зіма.
Дорыць самота міласцю.

А вецер новага дня,
нават яшчэ нябачнага,
галлё ліхаманкава ўзняў,
спуджаны першымі качкамі.

І раптам выходзяць з вады
дрэвы на самым досвітку.
Чапляючыся за ствалы,
плынню на захад зносіцца

мінулае: ночы і дні,
некім ці мной пражытыя.
І радуюцца акуні,
ранкам спакойным сытыя.

* * * 
На світанку ёсць марозец,
а з абеду – дзесяць плюс!
Жураўлі вясну падвозяць,
і буслы – у Беларусь!

Звонка цінькаюць сініцы
і шалеюць вераб’і, 
у алешын – завушніцы,
разліліліся ручаі.

Гай бярозавікам дорыць:
хто жадае – налятай.
Не шчыруе толькі хворы, 
засаромеўся й гультай.

Надвячоркам рады гусі, 
што вяртаюцца дамоў...
Сакавік у Беларусі – 
і жыццё віруе зноў!

* * * 
Гадзіннік разбілі. 
Ён быў у рамонце, 
але па ўсім фронце 
ў гадзіну на хвілю 
цяпер адступае 
і, шклом не закрыты, 
ад бруду адмыты, 
сябе дакарае. 
Збіраецца пыл на 
халодныя стрэлкі. 
Прайграўшы ў глядзелкі, 
ўзіраецца пільна 
ў самотную постаць 
маіх акуляраў. 
– Мы, праўда, не пара. 
І рознага ўзросту. 
Гадзіннік смяецца 
ды просіць насоўку. 
І грукае зноўку 
зламанае сэрца.

* * * 
За Берасцем, на поўначы, 
дажджы ідуць часцей: 
у спёку выйдзеш поначы –  
там сполахаў расце! 
І ўдзень туды нахмурыцца, 
ды пройдзе халадком. 
Увечары ўся вуліца 
з паліву п’е нагбом. 
Пацверджана радарамі: 
над пушчай зноў ліе. 
А тут чаканні марныя 
на градачкі свае. 
Таму і ў душных офісах, 
і ў цэхах, і ў дварах – 
у міні-мегаполісе – 
сумуюць па барах, 
дзе прахалодай стомлены 
расшчодрышся слязьмі, 
дзе гарадскія гобліны 
збываюцца людзьмі.

* * * 
Па дарозе з Брэста ў Кобрын 
шчодры жнівень на палях –  
ураджаем дорыць добрым 
наша родная зямля: 

вось ужо сабрана збожжа 
і салома – у рулон, 
спакушаюць спадарожных 
сотні жоўтых фотазон, 

кукурузы кіламетры
падпіраюць небасхіл,
гараджан завуць прадметна 
бульбы жоўтыя вярхі. 

Зноўку адрасла атава, 
адкляпаны тры касы: 
злева брат, а бацька справа – 
колькі тое там расы! 

Вось ужо і край гарода, 
і размова ў халадку: 
як жывеш, як жыў тут продак… 
Рукі хораша пякуць. 

Тут свае адновяць сілы 
з Брэста й Кобрына паслы. 
…За сялом спрабуюць крылы 
маладзенькія буслы.

* * * 
Трывае спёка колькі дзён – 
ледзь-ледзь расплюшчыць вочы можна. 
А думка точыць асцярожна, 
што жнівень больш не маладзён. 

Уранку чорныя гракі 
пасядуць купкай на газоне, 
дзе жоўтым лісцем па зялёным 
чакаюць восень мастакі. 

Пусцее горад, а за ім
жытнёвых ніў знікаюць хвалі, 
начамі туманы паўсталі, 
і зорны дождж па-над усім… 

Такім бывае родны кут, 
калі адрынуць тлум жыццёвы, 
няшчыры смех, пустыя словы… 
Дзе б я ні быў, я буду тут.

* * * 
Светла ў лесе на радзіме.
Адлятаюць жураўлі.
Сонца спее ў небе сінім – 
і спаўзае да зямлі.

Дзень мінае вераснёвы – 
бесклапотны, залаты, 
без пустых, няшчырых словаў:
толькі я і толькі ты.

Надвячоркам успаміны
пра памерлых і жывых.
З цёплым водарам Айчыны
набліжаюся да іх.

Выпіваецца дарэшты
дзень вялізны: быццам я
зноў маленькі між алешын,
побач родная сям'я...

І дзіцячая надзея
на спагаду ды любоў – 
і Сусвет крыху дабрэе,
каб адчуў я гэта зноў...

Але ўжо імглісты морак
агародамі брыдзе.
Я – шчаслівы – еду ў горад
і вязу пражыты дзень.

Литература:

1. Барысюк В. П., “На світанку ёсць марозец…”, “Быў на радзіме і ўночы…”, “Трывае спёка колькі дзён…” : [вершы] / Васіль Барысюк // Калектыўны зборнік “За Радзімы жыццё!”, Кобрын, Выдавец Ніжнік Н.П. – 2024. – ст. 12-14.
2. Барысюк В. П. “Аднапавярховае Берасце; “Зранку раптам рыкне рокер…”; “За Берасцем, на поўначы…”; “Раніцою ў кватэры чужой…”; “Светла ў лесе на Радзіме…”: [вершы] / Васіль Барысюк //Лірычны настрой. Выпуск 3: літаратурны альманах. Кобрын, 2024
3. Барысюк В. П. “І ў вясновай халаднечы…”, “Трывае спёка колькі дзён…”, “Светла ў лесе на радзіме…”, “Кніга ці меч у ножнах…”, “Апошнія зялёнкі…” : [вершы] / Васіль Барысюк // ЛіМ. – 2024. – 23 лютага (№ 8).
4. Барысюк, В. П. “І ў вясновай халаднечы…” : [верш] / Васіль Барысюк // Заря. – 2022. – 30 апреля (№ 34).
5. Барысюк, В. П. «Сненне і дождж начны…»: [верш] / Васіль Барысюк // Заря. – 2009. – 29 ноября.
6. Барысюк, В. П. «Спрабуючы адхапіць…» ; «А мы не спраўдзілі надзеяў іхніх…» : [верш] / Васіль Барысюк // Заря. – 2006. – 28 января.
7. Барысюк, В. П. «Жнівеньскі дождж вечаровы…» : [верш] / Васіль Барысюк // Заря. – 2005. – 17 сентября
8. Барысюк, В. П. Прысвячэнне на фоне ; «Года напрыканцы…» ; «Ты прагнуў спыніцца…» : [верш] / Васіль Барысюк // Заря. – 2007. – 6 января.
9. Барысюк, В. П. Берасце : [верш] / Васіль Барысюк // Літаратура і мастацтва. – 2002. – 12 ліпеня (№ 27). – С. 9.
10. Барысюк, В. П. «О, як добра было б…» : [верш] / Васіль Барысюк // Заря. – 2000. – 29 января.
11. Барысюк, В. П. «Лашчыць вечар твае валасы…» : [верш] / Васіль Барысюк // Народная трыбуна. – 1999. – 6 сакавіка.
12. Барысюк, В. П. «За акном з двайною рамай…» ; «Прыйду да цябе…» : [вершы] / Васіль Барысюк // Заря. – 1999. – 4 февраля.
13. Барысюк, В. П. «Мае каханне неспакойнае…» ; Берасце. 7 студзеня 1998 г. : [вершы] / Васіль Барысюк // Заря. – 1998. – 14 апреля.
14. Барысюк, В. П. «Лёгкі цень лятае па дарозе…» ; Вечар з Маркесам ; «Вечар. Велікодныя званы…» : [вершы] / Васіль Барысюк // Заря. – 1997. – 4 марта.
15. Барысюк, В. П. «На ўскрайку могілак…» : [верш] / Васіль Барысюк // Народная трыбуна. – 1998. – 31 снежня.
16. Барысюк, В. П. К собственному юбилею ; «Адліга. Туманны морак…» ; «Прыдумваю за цябе…» : [вершы] / Васіль Барысюк // Народная трыбуна. – 1998. – 5 снежня.
17. Барысюк, В. П. «Увечары лашчыцца вільгаць…» : [верш] / Васіль Барысюк // Заря. – 1995. – 14 ноября.
18. Барысюк, В. П. Дзяўчына Восень : [верш] / Васіль Барысюк // Заря. – 1993. – 29 октября.